Тотықұстар туралы қызықты деректер

Тотықұстар – әлемдегі ең тартымды әрі ақылды құстардың бірі. Түрлі түсті қауырсындары мен ерекше мінез-құлықтары оларды көптеген халықтардың сүйікті серігіне айналдырған. Бұл құстардың таңғаларлық қырлары өте көп, сондықтан тотықұс туралы мәлімет іздейтіндер олардың табиғи әлемдегі орны мен қабілеттеріне тәнті болары сөзсіз.

• Тотықұстардың көп түрі адам даусын дәл еліктей алады. Олар сөздерді қайталаумен қатар, белгілі бір жағдайларда тиісті реакция көрсетіп, «диалог» құруға да бейім. Бұл қабілет – олардың жоғары интеллектінің көрінісі.
• Кейбір тотықұстардың өмір сүру ұзақтығы 60 жылдан асады. Әсіресе, макао мен африкандық сұр тотықұстар ұзақ ғұмырмен және адамның эмоциясын тану қабілетімен ерекшеленеді. Олар иесіне үйреніп, жақындық пен сенім қалыптастырады.
• Бұл құстардың кейбірі қатты дауыспен айқайлап, бірнеше шақырымнан естіліп тұрады. Бұл дыбыстар басқа топ мүшелеріне сигнал беру немесе шекараны қорғау үшін қажет.
• Қауіп төнгенде олардың кейбір түрлері қозғалыссыз қалып, қоршаған ортамен біртектес түске енеді. Бұл камуфляж мінез-құлқы – олардың қорғаныс әдістерінің бірі.
• Үйде асыраған кезде, олар иесіне үйреніп, әр күнгі күн тәртібіне бейімделіп кетеді. Егер кесте бұзылса, олар алаңдаушылық немесе реніш білдіреді.
• Кейбір түрлер тек бір серігін таңдап, өмір бойы сонымен бірге болады. Бұл тұрақтылық оларды ерекше серіктестерге айналдырады.
• Тотықұстар әлеуметтік тіршілік иелері болып табылады. Олар жұптасып өмір сүреді және қауымдастық ішінде өзара дыбыстық сигналдар арқылы байланыс орнатады. Бірнеше түрлері қиын эмоцияларды да көрсете алады: олар қуанады, ренжиді, тіпті қызғаныш білдіреді.
• Бұйра тоты – тотықұстар тұқымдасының ерекше және әдемі түрлерінің бірі. Оның артқа қарай иілген қауырсындары көз тартарлық әрі басқа түрлерден айқын ерекшеленеді. Бұйра тоты көбінесе Австралия мен Тасмания өңірлерінде кездеседі және табиғатта сирек ұшырасады.
• Адамдар тотықұстарды ежелден асырап келеді. Ежелгі Египет пен Қытайда олар сән мен байлықтың символы болған. Бүгінде де үй жағдайында тотықұс асырау көптеген елдерде танымал.
• Кейбір түрлері музыкалық әуенді есінде сақтап, ырғақпен қатар қозғала алады. Бұл мінез олардың үйренгіштігі мен музыкалық есте сақтау қабілетін дәлелдейді. Зерттеулер тотықұстардың ми құрылымы күрделі екенін және оларда дамыған когнитивті жүйе бар екенін көрсеткен.
• Тотықұстар кейде қорғану үшін жалған дыбыстар шығарады. Бұл тәсілмен олар жыртқыштарды шатастырып, қауіптен сақтанады. Табиғатта өмір сүру – олардың көптеген бейімделу әдістерін қалыптастырған.
• Табиғатта бұл құстар көпшілікпен бірге тіршілік етіп, бір-бірімен үздіксіз байланыста болады. Бұл байланыс қоңырауға ұқсас дыбыстармен, ысқырықтармен немесе ырғақтық шуылдармен жүреді.
• Көптеген түрлер суды тікелей ішпейді, оның орнына шырынды жемістер мен жапырақтардан ылғал алады. Бұл тәсіл оларды құрғақ маусымда тірі қалуға бейімдейді.
• Адамның эмоцияларын тануға қабілетті болып келеді, әсіресе қуанған немесе ренжіген сәттерін ажырата алады. Бұл олармен қарым-қатынасты ерекше ете түседі.
• Тотықұстардың табиғи мекендері – тығыз орманды аймақтар. Мысалы, амазонка орманы – түрлі тотықұстардың мекендейтін ең бай экожүйелерінің бірі. Бұл аймақтағы ылғалды климат пен жеміске бай ағаштар құстардың тіршілігіне өте қолайлы жағдай жасайды.
• Көптеген тотықұстар қызыл, көк, жасыл түстермен жарқырайды. Бірақ кейбір сирек түрлерде ерекше сұр немесе ақ реңктер кездеседі, бұл оларды коллекционерлер арасында құнды етеді.
• Тотықұстардың тұмсығы – өте күшті құрал. Ол жемістерді шағып жеуге, ағаш қабығын аршығанға және өзін қорғауға арналған. Бұл – табиғаттың ерекше түрде үйлестірілген бейімдеулері.
• Кейбір тотықұстар қауіпті жыртқыштардан қорғану үшін топтанып ұшады, бұл әдіс олардың қауіпсіздігін арттырады. Ұжымдық әрекет оларды шебер ұйымдасқан тіршілік иелері ретінде сипаттайды.
• Тотықұстар түнгі уақытта ұйықтау үшін үнемі бір ағаш бұтағын таңдап алады. Бұл жерге олар күн сайын қайтып оралады, бұл тұрақтылық олардың табиғатына тән ерекшелік.
• Еркек тотықұстар ұрғашыларына ұнау үшін ерекше би билейді немесе дыбыстар шығарады. Бұл мінез-құлық көбінесе жұптасу маусымында күшейеді.
• Олардың тілі өте икемді, бұл сөздерді нақты еліктеуіне көмектеседі. Сонымен қатар, дыбыстық диапазоны кең болғандықтан, олар көптеген әртүрлі дыбысты шығара алады.
• Түрлі аймақтарда олардың саны азайып, кейбір түрлері жойылу қаупінде тұр. Бұл көбіне орман алқаптарының азаюымен және заңсыз саудамен байланысты.
• Жас тотықұстар алғаш ұшқанда өте абайсыз болады, бірақ бірнеше күннен кейін керемет шеберлікке ие болады. Ұшу – олардың еркіндігінің белгісі.
• Табиғатта олардың мекендеу аумағы өте кең – таулы аймақтардан тропикалық ормандарға дейін жетеді. Бұл оларға түрлі климат жағдайларына бейімделуге мүмкіндік береді.
• Бұл құстардың қауырсыны жыл сайын түлейді. Жаңа қауырсындар бұрынғыдан да жарқырап, олардың көркем келбетін қайта жаңғыртады.

Тотықұстар – табиғаттағы сұлулық пен зерделі тіршіліктің айқын дәлелі. Олардың түрлі дауыстары, түстері және мінездері адам баласын таңдандырып қана қоймай, олармен терең байланыс орнатуға да мүмкіндік береді. Осы ерекше құстарды зерттеу арқылы біз жан-жануарлар әлемінің күрделілігін және үйлесімділігін жақсырақ түсіне аламыз.